Cơ hội để học sinh lên tiếng tại "Tiếng nói Xanh"

- Là một trong những người "mở đường" cho bộ môn tranh biện tại Việt Nam, bà đánh giá thế nào về kỹ năng hùng biện, tranh biện của các bạn học sinh Việt Nam hiện nay?

- ThS Phan Mỹ Linh: Khi khái niệm tranh biện mới xuất hiện tại Việt Nam khoảng 7 năm trước, rất khó tìm được những bạn học sinh có khả năng tranh biện. Theo thời gian, tôi thấy điều này đang dần thay đổi khi khả năng của các em đang ngày càng phát triển.

Vài năm trở lại đây, nhiều phụ huynh đã nhận thấy tác động tích cực của tranh biện đối với tư duy và khả năng học thuật của học sinh. Các bạn được tiếp nhận nhiều nguồn thông tin hơn, từ đó có nhu cầu thể hiện bản thân và cất lên tiếng nói của mình. Vì vậy, ngày càng nhiều phụ huynh quan tâm và muốn đầu tư cho con học tranh biện từ sớm.

Nhưng hiện nay, vẫn là câu chuyện nước chảy chỗ trũng, tranh biện, đặc biệt là bằng tiếng Anh, mới chỉ tập trung phát triển tại các thành phố lớn như Hà Nội hay TP Hồ Chí Minh.

Cuộc thi hùng biện - tranh biện "Tiếng nói Xanh" do Quỹ Vì tương lai xanh - Tập đoàn Vingroup tổ chức đang góp phần giải quyết vấn đề này. Thay vì đặt ra những rào cản như các cuộc thi tranh biện chuyên nghiệp và tập trung tại một khu vực nhất định, cuộc thi trao cho thí sinh cả nước cơ hội để cất lên tiếng nói của mình, hỗ trợ các em bước đầu làm quen với hùng biện, tranh biện.

- Theo bà, học sinh cần những yếu tố gì để trở thành một nhà hùng biện/tranh biện giỏi?

- Đầu tiên, các bạn cần sự tôn trọng và niềm tin từ phụ huynh, nhà trường. Một vấn đề khiến nhiều tranh biện viên phải dừng chân chính là do gia đình không ủng hộ. Để phát huy được khả năng từ bé, các bạn học sinh cần một môi trường gia đình và học tập có sự động viên, cho phép các bạn được nói và tôn trọng những gì các bạn đang nói. Một môi trường cho phép các bạn thể hiện chính kiến và được động viên để chia sẻ là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, các bạn cần có cơ hội tiếp cận thông tin theo nhiều luồng khác nhau. Chúng ta cần xây dựng khởi điểm cho các em bằng cách chia sẻ nhiều nguồn thông tin, khuyến khích việc đặt câu hỏi và mong muốn khám phá, tìm tòi. Cơ hội tiếp xúc với những kiến thức mới, đa dạng sẽ giúp các em có những góc nhìn đa chiều và khách quan hơn, là nền tảng cho tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Đưa kỹ năng tranh biện lan tỏa đến học sinh cả nước

- Sau một thời gian đồng hành cùng cuộc thi "Tiếng nói Xanh" với vai trò thành viên Hội đồng Chuyên môn, bà có những ấn tượng và cảm nhận như thế nào về quá trình tổ chức và chất lượng thí sinh?

- Khi biết đến cuộc thi "Tiếng nói Xanh" và được mời đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Chuyên môn, tôi rất vui khi Tập đoàn Vingroup và Quỹ Vì tương lai xanh đã nhận thấy được tầm quan trọng của hùng biện, tranh biện. Tôi thực sự ấn tượng với sự quan tâm và đầu tư của Quỹ Vì tương lai xanh cho cuộc thi, với tổng giá trị giải thưởng lớn chưa từng có.

Trong hơn 500 ý tưởng của Vòng Sơ khảo, chúng tôi đã chọn lựa ra 122 cá nhân/đội thi từ 70 trường học thuộc 32 tỉnh thành trên cả nước. Đó là minh chứng cho thấy cuộc thi đã thành công trong việc bước đầu giúp các em học sinh tiếp cận và làm quen với hùng biện, tranh biện. Tôi rất kỳ vọng vào những giá trị "Tiếng nói Xanh" mang lại, bởi đây sẽ là tiền đề đưa kỹ năng hùng biện, tranh biện lan tỏa đến học sinh khắp mọi miền Tổ quốc - điều mà tôi luôn luôn mong muốn.

- So với các cuộc thi hùng biện, tranh biện khác, cuộc thi "Tiếng nói Xanh" mang lại điều gì khác biệt cho thế hệ trẻ?

- Các cuộc thi tranh biện và hùng biện tại Việt Nam hiện nay được tổ chức rất chuyên nghiệp và tiệm cận tiêu chuẩn thế giới, nhưng đồng nghĩa với việc tạo ra ngày càng nhiều rào cản cho các bạn mới bắt đầu.

Tôi thấy, cuộc thi "Tiếng nói Xanh" được tổ chức rất chuyên nghiệp và có vai trò quan trọng trong việc phổ cập kỹ năng hùng biện, tranh biện cho học sinh - điều mà chúng tôi mong muốn bấy lâu nay. Ban Tổ chức cuộc thi đã đến trực tiếp các trường học trên toàn quốc để trao cơ hội cho các bạn học sinh.

Qua những cuộc gặp như vậy, các em sẽ được ủng hộ rất nhiều về mặt tinh thần và thời gian khi các thầy cô và nhà trường hiểu được giá trị của cuộc thi. Các thầy cô có thể gợi ý, hỗ trợ các em hoàn thành bài thi, hay nhà trường có sự ghi nhận khi các em đạt giải cao. Thông qua cuộc thi, các thầy cô, nhà trường cũng sẽ thấy hùng biện, tranh biện đang là xu hướng mới.

Các em còn được gặp gỡ và học hỏi trực tiếp từ những chuyên gia hàng đầu Việt Nam và thế giới trong lĩnh vực môi trường và phát triển bền vững - điều mà không phải cuộc thi nào cũng làm được, thậm chí tranh biện chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, "Tiếng nói Xanh" có luật thi cởi mở, không có nhiều khó khăn, rào cản, trong khi vẫn bám sát theo những tiêu chuẩn quốc tế. Khoảng cách giữa các thí sinh cũng không quá lớn khi không đặt nặng yếu tố chuyên môn tranh biện, hùng biện. Cuộc thi cũng không đặt nặng tính đối đầu, cạnh tranh, giúp các bạn cảm thấy dễ thở hơn và dễ dàng tham gia giao lưu hơn. Dù chưa có kỹ năng mạnh, thí sinh vẫn có cơ hội chiến thắng nếu có ý tưởng tốt.

- 122 cá nhân/đội thi sẽ chính thức bước vào vòng thi Đối đầu sẽ diễn ra trực tiếp tại TP HCM và Hà Nội. Bà có chia sẻ gì tới các thí sinh để giúp các bạn chuẩn bị tốt hơn?

- Trong buổi hội thảo trực tuyến sắp tới dành riêng cho các thí sinh, tôi sẽ định hướng cho các bạn về cách chuẩn bị bài trình bày đúng tiêu chuẩn và đầy đủ thông tin nhất. Bên cạnh đó, các bạn sẽ được hiểu hơn về thể lệ thi đấu trong Vòng Đối đầu, các nguyên tắc cơ bản trong hùng biện – tranh biện và biết bài thi của mình sẽ được chấm điểm theo những tiêu chí nào.

Một điều đặc biệt trong vòng thi này chính là có rất nhiều bạn lần đầu tiên thi đấu tranh biện, nên sẽ không tránh khỏi tâm lý lo lắng, sợ sệt khi đứng trình bày trước giám khảo và đối mặt với đối thủ. Buổi webinar cũng là cơ hội để tôi chia sẻ cho các em cách giữ tinh thần tự tin, thoải mái, tập trung để có một phần thi ấn tượng và nhận được kết quả tốt.

- Xin cảm ơn bà!