“Bệnh nhân số không”

Tháng 2 vừa qua, những người hàng xóm của bà Maria del Carmen Hernandez lần lượt ngã bệnh với những triệu chứng khác thường của một loại bệnh cúm. Làng La Gloria, nơi gia đình Hernandez sinh sống, có 3.000 nhân khẩu.

Khi nhân viên y tế của bang đến làng để điều tra vào ngày 23-3, có 1.300 người mắc bệnh cúm nhờ họ khám và chữa bệnh. Trong số này có 450 người được chẩn đoán viêm đường hô hấp cấp. Họ được cấp thuốc kháng sinh và khẩu trang y tế.

Cho đến thời điểm đó, bé Hernandez vẫn còn khỏe mạnh. Bà Hernandez muốn giữ bé ở nhà không cho đi nhà trẻ vì sợ nó bị lây. Nhưng chồng bà lại bảo cứ cho nó đi vì “chẳng có lý do gì để sợ cả”.

Phản đối

Bé Hernandez đi nhà trẻ về thì lên cơn sốt. Bà mẹ đem con trai đến bệnh viện. Sau vài ngày chữa trị bằng thuốc kháng sinh, bé khỏi bệnh. Không ai bảo với bà Hernandez rằng con trai bà bị nhiễm virus A/H1N1. Mãi đến ngày 27-4, thống đốc bang Miguel Herrera mới đáp trực thăng xuống làng La Gloria.

Và tại đây, ông tuyên bố với báo chí rằng bé Hernandez là “bệnh nhân số không” của bệnh cúm heo (lúc đó chưa gọi là cúm A/H1N1 như bây giờ). Ông còn tuyên bố La Gloria là “khu đất số không” - tức ổ dịch đầu tiên - của dịch cúm heo.

Tuyên bố của ông Herrera không được các quan chức y tế địa phương và Bộ trưởng Y tế Jose Angel Cordova đồng tình. Các giới chức y tế Mexico cho rằng dịch cúm A/H1N1 có thể khởi phát từ La Gloria nhưng không khẳng định. Trong số 35 mẫu bệnh phẩm lấy từ các bệnh nhân trong làng đã được gửi đi xét nghiệm, chỉ có trường hợp của bé Hernandez được xác nhận là dương tính với virus A/H1N1.

Tuy nhiên, việc công bố kết quả dương tính kể trên không được công khai ngay lập tức. Mãi đến hạ tuần tháng 4 vừa qua, ngành y tế Mexico mới ra thông báo xác nhận bé Hernandez nhiễm virus A/H1N1 – một chủng cúm lạ mới phát hiện lần đầu, một thứ hỗn hợp cúm heo, cúm gà và cúm người – sau khi căn bệnh thời đại này đã lan sang các nước láng giềng, nhất là Mỹ, Canada và các nước khác trên thế giới.

Phát biểu trên nhật báo Mỹ The New York Daily News hôm 28-4, bà Hernandez tỏ vẻ không bằng lòng với thống đốc Herrera khi cho rằng con trai bà là “bệnh nhân số không”. Bà cho biết các bác sĩ đến từ Jalapa, thủ phủ bang Veracruz và thành phố Veracruz để thăm con trai bà nhiều tuần sau khi mẫu bệnh phẩm của cậu bé được gửi đi, không ai nói gì với bà cả. Bà khẳng định: “Họ chỉ nói đến thăm cháu Edgar mà thôi”.

Ngày 24-4, có một đoàn bác sĩ khác lại đến nhà bà Hernandez hỏi han đủ thứ. Lúc đó thì chính quyền Mexico đã tuyên bố có dịch cúm A/H1N1 và bắt đầu ra lệnh đóng cửa trường học, hủy toàn bộ các sự kiện văn hóa – xã hội tại thủ đô Mexico. “Lúc đó, họ cũng ra về mà không nói gì cả”- bà Hernandez bức xúc kể lại.

Trong khi đó, Bộ trưởng Y tế Cordova nhấn mạnh rằng ngoài trường hợp của bé Hernandez, 34 trường hợp còn lại là cúm H2N3 bình thường. Rồi trong một tuyên bố quay ngoắt 180 độ, thống đốc Herrera lại khẳng định “không có một dấu hiệu nào”cho biết dịch cúm A/H1N1 khởi phát từ làng La Gloria. Chính quyền Mexico, về phần mình, cũng tuyên bố họ chưa thể xác định cúm heo khởi phát tại đâu và như thế nào. Bởi cùng một lúc, tại các bang San Luis Potosi, Hidalgo, Querétaro và Mexico cũng có những trường hợp nhiễm virus A/H1N1.

Nguồn lây bí hiểm

Vấn đề không vì thế mà giảm bớt đi mức độ nghiêm trọng. Sau khi phát hiện bé Hernandez nhiễm virus A/H1N1, có hai em bé khác ở cùng làng chết vì bệnh viêm phổi và được chôn ngay lập tức mà không hề có xét nghiệm. Bé đầu tiên là Juan Rodriguez, một nhũ nhi 7 tháng tuổi, chết ngày 9-2-2009.

Bác sĩ có đến hỏi thăm gia đình nhưng không nói gì. Trẻ thứ hai, cũng là một bé trai tên Yovanni Apolinar, hai tháng tuổi, chết ngày12-3. Chính quyền bang Veracruz, sau đó tuyên bố họ không có kế hoạch nào để khai quật tử thi hai em bé để xác định nguyên nhân cái chết có phải do cúm A/H1N1 hay không. Gia đình của hai cháu bé xấu số cũng không muốn khai quật để làm xét nghiệm.

Dân làng La Gloria đổ lỗi cho 72 trại heo Granjas Carroll de Mexico của Công ty Mỹ Smithfield Foods, nhà sản xuất thịt heo lớn nhất thế giới. Các trại heo này nằm cách làng 8,5 km lại nằm dưới gió cho nên dân làng hứng trọn mùi phân heo hôi thối. Bầu không khí và nguồn nước trong làng, theo dân làng, đều bị trại heo làm cho ô nhiễm.

Nhật báo La Jornada, xuất bản tại thủ đô Mexico City, dẫn nguồn tin của Viện An sinh xã hội Mexico, cho biết vật mang virus A/H1N1 đi truyền nhiễm khắp nơi là đàn ruồi dày đặc như đám mây sinh sôi nảy nở trong các chuồng heo và những đầm lầy nơi công ty liên doanh Mỹ-Mexico thải phân heo vô tội vạ.

Tuy nhiên, các thanh tra viên của Bộ Nông nghiệp Mexico khẳng định không phát hiện cúm heo ở trong bang Veracruz hay bất cứ nơi nào khác ở Mexico. Victor Ochoa, Tổng Giám đốc Công ty Liên doanh Granjas Carroll, cũng tuyên bố: “tất cả đàn heo của chúng tôi đều được tiêm chủng ngừa cúm heo. Không có con nào mắc bệnh cả. Những gì xảy ra ở La Gloria chẳng qua là một sự trùng hợp ngẫu nhiên”.

Tóm lại, virus A/H1N1 xuất phát từ đâu, lây lan như thế nào, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được. Và có thể cháu bé Edgar Hernandez cũng chưa phải là “bệnh nhân số không”.

Kỳ tới: Nỗi khổ của người Mexico